MAYIS 2024 DÜNYA ASTIM GÜNÜ

Astım, akciğer içi hava yollarında mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının daralması sonucu ortaya çıkan müzmin (kronik) bir akciğer hastalığıdır. Dünyada 350 milyon kişinin astım hastası olduğu, her yıl 400 binden fazla kişinin ölümünün astıma bağlı olduğu bilinmektedir.

7 MAYIS 2024 DÜNYA ASTIM GÜNÜ BASIN BİLDİRİSİ Astım, akciğer içi hava yollarında mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının daralması sonucu ortaya çıkan müzmin (kronik) bir akciğer hastalığıdır. Dünyada 350 milyon kişinin astım hastası olduğu, her yıl 400 binden fazla kişinin ölümünün astıma bağlı olduğubilinmektedir. Ülkemizde, 2017 yılında yapılan "Türkiye Hane Halk SağlıkAraştırması: Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Risk Faktörleri Prevalansı" çalışmasında 15 yaş ve üstü yetişkinlerin yüzde 6,9‘unun şimdiye kadar bir doktor tarafından astım tanısı almış olduğu; bu sıklığın kadınlarda %8,7 erkeklerde ise %5,0 olduğu belirlenmiştir. TÜİK tarafından yayımlanan 2022 yıl verileri ise solunum sistemi hastalıklarının, %13,5 ile ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer aldığını; bu ölümlerin %0,3 'ünün astım nedeniyle gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Astımın belirtileri nelerdir? Astım; tekrarlayan ve ataklar halinde gelen nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskıhissi ve öksürük gibi belirtilerle kendini gösterir. Doğru tan için yakınmaların değerlendirilmesinin yani sırasolunum fonksiyon testlerinin yapılması ve geriye dönüşümlübu hava yolu darlığının gösterilmesi önemlidir. Astım tedavi edilebilir mi? Astım tedavisinin amacı hastalığın yakınmalarını kontrol altına alınması ve hastanın yaşamını normale en yakin şekildedevam ettirmesidir. Hastalığın ağırlığına uygun ilaç tedavilerinin verilmesi; hastanın, verilen tedavileri önerilen şekilde ve doğru teknikle uygulaması; astım tetikleyicilerinden uzak durulması; birlikte seyreden diğer hastalıkların da tedavi edilmesi ile astımınbelirtileri kontrol altına alınabilmektedir. Uluslararası ve ulusal astım tan ve tedavi rehberlerinde, son yıllardaki en önemli yenilik "nefes açıcı (kurtarıcı) ilaçların astım tedavisinde tek başına kullanılmaması, asil tedavi edici ilaç olan inhaler kortizon ile birlikte alınması"önerisidir. Düzenli uygulanan tedaviyle astımlıların önemli bir kısmı iş ve okul dahil günlük yaşamlarına, herhangi bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler. Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla, daha az yan etki ile hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Bu ilaçlar içeren cihazların (inhaler) önerilen şekilde, doğrukullanılması tedavinin etkin yapılabilmesi için çok önemlidir. Astımı kontrol altında tutmak için astımlı hastalar ne yapmalıdır? Astım kontrolünü güçleştiren etkenler arasında;, ilaçlarındoğru teknikle ve düzenli kullanılmaması, solunum yolu enfeksiyonlar, allerjenler, sigara duman ve kimyasallar gibi tetikleyicilere maruz kalmak sayılabilir. Yapılan çalışmalar; hastaların, ilaçların doktorunun önerdiğişekilde kullanılmasının, sigarayı bırakmanın ve obezhastaların kilo vermesinin, sağlıklı ve dengeli beslenmenin, düzenli egzersiz yapmanın, solunan ortam havasını temiz tutmanın astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir. Bu kontrolün sağlanmasında astım yakınmaların artıranfaktörlerin belirlenmesi, bu faktörlerden korunmanınsağlanması ve düzenli takip altında tedavinin sürdürülmesi önem taşımaktadır. Astımda eğitimin önemi nedir? Yapılan araştırmalarda, pek çok astımlı hastanın hastalıkhakkında detaylı bilgilerinin olmadığı görülmüştür. Hastanın, hastalığını iyi yönetebilmesi için; hastalığını tanıması, hastalığın kontrolünde en önemli basamaktır. Bu nedenle hastaların; astım nasıl bir hastalıktır, hastalığıneler kötüleştirir ve bunlardan nasıl korunulur, hastalığınatakları olduğunda neler yapmalıdır, tedavide kullanılan ilaçlar nelerdir ve nasıl kullanılmalıdır, bu ilaçların yan etkileri nelerdir gibi pek çok alanda eğitilmeleri önemlidir. Buradan hareketle T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü; Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği iş birliği içerisinde, her yıl, Dünya Astım Gününde toplum ve sağlık çalışanları için eğitim ve farkındalık toplantılar düzenlenmektedir. Yapılan istişareler neticesinde Dünya Astım Günü' nün bu yılki teması "Astımda Eğitim Güç Verir: Bilgi Anahtardır" belirlenmiş olup çeşitli branştanhekimlerimize, eczacılara, hemşirelerimize ve hastalarımıza yönelik etkinlikler düzenlenerek, güncel astım eğitimi ile bilgiler güçlendirilecektir. Tüm sağlık çalışanlarını ve hastalarımızı bilgilerini güncellemek için eğitim faaliyetlerimize bekliyor, eğitimmateryallerini web sayfalarımızdan bulabileceklerini hatırlatıyor, katkıları için teşekkür ediyoruz. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/dokumanlar-kronikhastaliklar.himl                 Dr. İlhan KADIOĞLU   Gebze İlçe Sağlık Müdürü   #AstımdaEğitimGüçVerir! #AstımdaBilgiAnahtardır!